Automatische stressreacties bij gevaar.

Automatische stressreactie bij gevaar.

Trauma is niet het gevolg van  de gebeurtenis op zich, maar de reactie van het zenuwstelsel op die gebeurtenis.(Peter Levine)Dat maakt ook dat iets voor iemand traumatisch kan zijn en een ander in dezelfde situatie nergens last van heeft.

Het ontwikkeling van het  zenuwstelsel en daarmee de regulatie van spanning (ontstaan door o.a  stress en emoties), wordt  in de baarmoeder en daarna beïnvloed en gevormd. Het zenuwstelsel v.d. moeder reguleert in eerste instantie de stress vd baby. Stress bij de moeder en of in haar omgeving heeft hierop  effect. Het zenuwstelsel van het kind leert daardoor sneller op spanning te reageren en schakelt eerder in de stress/ overlevingsmodus. (Stressreacties zijn de vecht, vlucht, please of  bevries reacties  v.h. zenuwstelsel). Er wordt hierbij geen onderscheid gemaakt tussen werkelijk of bedacht gevaar.

Een kind voelt zich veilig als de moeder de spanning kan opvangen en voor het kind kan reguleren.  De hechting van moeder met kind speelt hierin een grote rol.

Later overigens ook de hechting  met de vader en anderen als bijv. leraren, vrienden of partner. Dit alles heeft effect op de manier waarop het zenuwstelsel van het kind en later als volwassene  in staat is om stress op te vangen.

Een stressreactie kan een ‘imprint’ worden, een soort snelweg voor stressreacties die uiterst gemakkelijk de overhand neemt op andere zenuwbanen. We reageren dan soms op een onschuldige commentaar van onze partner of collega alsof ze ons met de dood bedreigd hadden…

Het stresssysteem is in dit geval zo over ontwikkeld dat onze reacties totaal buiten proportie kunnen zijn. We slaan dan in paniek voor zaken waarvoor helemaal geen paniek nodig is…

Het pleasen.  Een jong kind of iemand die voor zijn eigen veiligheid niet kan vechten of vluchten zal zich richten op de ander om veilig te zijn. Veiligheid creëren door de ander te peilen en aan de behoeften van de ander te voldoen.

Een vluchter zoekt veiligheid door situaties te vermijden. Trekt zich in zichzelf terug, loopt weg en vermijd conflicten.

Een vechter probeert zichzelf te redden door het gevaar uit te schakelen. De strijd met de ander aan te gaan. Dat kan zijn door te handelen of door te zetten.

Iedereen gebruikt verschillende strategieën maar heeft meestal wel een primaire reactie bij te grote spanning.

Voor een pleaser kan het helpend zijn:  Het leren opmerken van  grenzen van jezelf en aangeven richting de ander. Leren opmerken waar jij ophoud en de ander begint. De oplopende onveiligheid/ lading eerder te leren herkennen en te gronden om zo uit het oplossen en bijv  piekeren te blijven. Maar ook het dempen van gevoelens dmv verslaving te voorkomen. Maar ook wat kan je doen om de spanning die ervaart van jezelf of de ander af te voeren/ gronden.

Voor een vechter kan het helpend zijn om oplopende spanning te herkennen en te leren spanning of  emoties op een veilige te ontladen. Manieren leren om bij  conflicten  richting de ander te uiten wat je ervaart en die dmv communicatie op te lossen. Daarnaast spanning dmv gronding te ontladen.

Bewustwording en het trainen van de stress regulatie in combinatie met healing en herstel van gronding bijv. na een traumatische ervaring, helpt om de automatische snelweg in de stress regulering tot rust te brengen. Ik zie het als het omslaan van de aardlekschakelaar bij oplopende spanning. Als het  stroomnet (Zenuwstelsel) al beperkt is en de lading te hoog schakelt het zenuwstelsel om in de overlevingsstand,  de stressreactie (=uit je gronding).

Gronding kan pas weer volledig  herstellen als de oorzaak van de lading is opgevangen, afgevoerd en verwerkt. Healing en lichaamswerk dragen bij aan herstel van het stress systeem.

door Ella van Buren